«تورلیدر» به جای «مدیر کاروان»/ عربستان، سفر حج را توریستی میکند!
تاریخ انتشار: ۳۰ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۴۴۵۹۳
در چشمانداز ۲۰۳۰، سعودیها به صنعت گردشگری مذهبی، توجه جدی کرده و با ارائه راهکارهایی اقدام به جذب زائر و البته تشویق آنها به حضور در سایر شهرهای عربستان به عنوان توریست کردهاند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ عمره مفرده هماکنون برای زائران خارجی بسیاری از کشورها در حال انجام است و روزانه کاروانهای زیارتی از کشورهای مختلف وارد فرودگاه مدینه و جده میشوند؛ به طوری که بر اساس آخرین گزارش سعودیها، ماهانه بیش از یک میلیون زائر خارجی به زیارت خانه خدا مشرف میشوند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
توجه به صنعت گردشگری مذهبی توسط سعودیها
حضور یک میلیون زائر آن هم از کشورهای مختلف با فرهنگهای متنوع به نوعی میتواند نقش مؤثری در اقتصاد گردشگری هر کشوری داشته باشد؛ همان طور که در سالهای قبل از شیوع کرونا بخش قابل توجهی از اقتصاد عربستان از سفر زائران به خانه خدا تأمین میشد و پس از صادرات نفت و گاز، زیارت نقش مهمی در صنعت و اقتصاد سعودیها داشت و به گفته مسؤولان عربستان، حدود هشت درصد از کل تولید ناخالص داخلی غیرنفتی این کشور از صنعت زیارت و حضور زائران در ایام حج تمتع بود.
بر همین اساس هم در چشمانداز ۲۰۳۰، سعودیها به صنعت گردشگری مذهبی، توجه جدی کرده و با ارائه راهکارهایی جذب زائر بیشتر و البته تشویق آنها به حضور در سایر شهرهای عربستان را در دستور کار قرار دادهاند.
بن سلمان، نخست وزیر عربستان هم برای تحقق این امر به ایجاد مشوقها و همچنین احداث هتل و فروشگاههای لوکس و ساختمانهای تجاری اشاره کرده تا از این طریق بتواند به رونق اقتصادی در مناسبتهای مختلف دست یابد و از وابستگی اقتصاد به نفت و گاز بکاهد.
مکه یکی از مقاصد لاکچری برای گردشگران مذهبی شده است
شاید به همین دلیل باشد که در سالهای گذشته هتلهای لاکچری در اطراف کعبه هم ساخته و اتاقهایی با قیمت بالای شبی ۳۰ هزار دلار در اختیار برخی زائران قرار داده شده است؛ تا جایی که اکنون شهر مکه مکرمه به عنوان یکی از شهرهای توریستی با هتلهای لوکس در بین گردشگران مذهبی شناخته میشود و بسیاری از ثروتمندان حوزه خلیج فارس در ایام خاص به این اماکن زیارتی مشرف میشوند.
در هفتههای اخیر که محدودیتهای کرونایی در شهرهای زیارتی عربستان برداشته شده و زائران به زیارت خانه خدا و مسجدالنبی (ص) مشرف میشوند، سعودیها در اقدامی اعتبار ویزای زائران خانه خدا را از یک ماه به سه ماه افزایش دادند.
جذب توریست در مکه مکرمه/ وقتی سعودیها از زائران خانه خدا سوء استفاده میکنند
این اقدام با هدف ترغیب زائران خانه خدا به بازدید از سایر شهرهای عربستان اتخاذ شده است؛ تا جایی که حتی به گفته برخی از عمرهگزاران خارجی که در هفتههای اخیر به زیارت خانه خدا مشرف شدهاند، در هتلها و حتی اطراف مسجدالحرام هم افرادی حضور دارند که با در اختیار قرار دادن نقشه عربستان، مکانهای توریستی این کشور را معرفی میکنند و ماشینهایی نیز در بخشی از شهر مکه مکرمه پیشبینی شده تا زائران را به این مکانهای تفریحی منتقل کنند.
این تصمیم سعودیها با اعتراضهایی نیز مواجه شده است؛ به طوری که برخی از زائران که برای حال و هوای معنوی به سرزمین وحی سفر کرده بودند، معتقدند با توجه به تبلیغات مختلفی که در مکه مکرمه میشود، فضای زیارت دیگر حاکم نیست و سفر به سرزمین وحی در بلندمدت به عنوان سفر سیاحتی و توریستی شناخته خواهد شد و دیگر صرفا سفر زیارتی و معنوی نخواهد بود. این امر در حالی است که همواره رهبران دینی جهان به ماهیت معنوی حج و عمره به عنوان نقطه عطفی در رابطه با اتحاد مسلمانان تأکید دارند.
اما عربستان برای جبران کسری بودجه و حتی کاهش وابستگی اقتصاد این کشور به نفت، سالهاست که به توریست زیارتی میپردازد و برای جذب زائران به عنوان گردشگران برنامهریزی کرده است.
توطئه سعودیها برای خارج کردن تصدی نهادهای دینی برای اعزام زائران به سرزمین وحی
علاوه بر اقدامات گذشته سعودیها برای جذب گردشگر و توریستی کردن سفر به سرزمین وحی، در روزهای اخیر وزیر حج عربستان از راهاندازی رسمی پلتفرم آنلاین برای حجاج خبر داده است تا تعداد زائران و گردشگران خارجی در این کشور افزایش یابد.
در این برنامه آنلاین با عنوان «نصوک» که به منظور جذب زائر بیشتر و بهرهگیری از تجربیات حضور در عربستان راهاندازی شده است، ۱۰۰ فعالیت پیشبینی شده و به طور همزمان ۳۰ میلیون نفر میتوانند از آن استفاده کنند.
سفر به خانه خدا، تفریحی میشود؟
راهاندازی این برنامه از اقدامات عملیاتی به منظور رسیدن به چشمانداز ۲۰۳۰ سعودیها و حتی به نوعی تقلیل سفر به سرزمین وحی به عنوان سفری تفریحی است. در چشم انداز ۲۰۳۰ سعودیها قرار است سفر به سرزمین وحی هم به عنوان سفری تفریحی و توریستی به مردم کشورهای مختلف معرفی شود و از طرفی هم زائران خانه خدا تشویق شوند تا به سایر شهرهای عربستان سفر کنند تا صنعت گردشگری عربستان توسعه پیدا کند.
البته گفته میشود یکی از اهداف سعودیها برای اجرای چشمانداز ۲۰۳۰، خارج کردن سفرهای زیارتی از نهادهای دینی کشورهای مختلف و سهولت تشرف زائران به عربستان نه تنها به عنوان زائر، بلکه به عنوان یک توریست است. برای این منظور هم سامانهای در سالهای اخیر طراحی و رونمایی کرده تا زائران به صورت انفرادی امکان ثبتنام و تشرف به سرزمین وحی داشته باشند؛ به طوری که هماکنون مشتاقان زیارت خانه خدا در هر گوشه از جهان میتوانند با مراجعه به سامانه «اعتمرنا» درخواست سفر به سرزمین وحی و تشرف به عمره مفرده را ثبت کنند و پس از بررسی و تأیید، ویزا برای آنها صادر میشود و دیگر زائران نیازی به داشتن کاروان زیر نظر نهادهای دولتی و حاکمیتی کشور خود ندارند و به این ترتیب تصدیگری نهادهای دینی در عملیات حج تمتع یا عمره مفرده کاهش یافته و به مرور از بین میرود.
با این اقدام دیگر سعودیها به طور کامل ورود و خروج و سایر اقدامات زائران را کنترل کرده و سازمانها و بعثهها و مراکز دینی کشورهای مختلف نقشی در اعزام زائران نخواهند داشت. علاوه بر این، به جای حضور روحانی، مُبَلغ، مدیر کاروان یا عوامل اجرایی، سعودیها قرار است افرادی را همچون «تورلیدر» به صورت گسترده در شهرهای مدینه منوره و مکه مکرمه مستقر سازند تا زائران را از بدو ورود به این کشور راهنمایی و حتی تشویق به حضور در شهرهای غیرزیارتی عربستان کنند.
قبل از شیوع کرونا هر ساله بیش از ۲ میلیون نفر در ایام حج تمتع به خانه خدا مشرف میشدند که سعودیها در تلاش بودند تا این تعداد را در چشمانداز ۲۰۳۰ به حدود ۱۵ میلیون نفر برسانند. اما با شیوع کرونا برنامهریزیها تاحدودی متوقف شد و تصمیم سعودیها برای جذب زائران با شیوههای دیگری در حال پیگیری است؛ به طوری که در حج گذشته با وجود اینکه عربستان مجوز حضور بیش از یک میلیون زائر را داده بود، کمتر از ۹۰۰ هزار نفر حاجی شدند.
منبع: فارس
منبع: دانا
کلیدواژه: سفر به سرزمین وحی چشم انداز ۲۰۳۰ زائران خانه خدا زیارت خانه خدا کشورهای مختلف سعودی ها مکه مکرمه جذب زائر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۴۴۵۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ماجرای یک مناسبت جدید و مهم در تقویم عربستان
سلطان العمر پژوهشگر مرکز مطالعات خاورمیانه در دانشگاه هاروارد در نشریه «نیو لاینز» نوشت: ۲۲ فوریه مصادف بود با پنجمین سالگرد یک مناسبت جدید در عربستان سعودی تحت عنوان روز تاسیس که طی سالهای اخیر در تقویم این کشور گنجانده شده است. این مناسبت که بر اساس حکم پادشاه عربستان در سال ۲۰۱۹ ایجاد شد، گرامیداشت «آغاز سلطنت امام محمد بن سعود و تاسیس اولین دولت سعودی» در سال ۱۷۲۷ است.
به گزارش انتخاب، بر خلاف روز ملی عربستان، که در آن ایده سیاسی اتحاد و تشکیل دولت معاصر عربستان در سال ۱۹۳۲ جشن گرفته میشود، روز تاسیس ۲ کارکرد اصلی دارد: گرامیداشت یک افسانه سیاسی و پاک کردن یک افسانه دیگر. این روز بزرگداشت این روایت تاریخی است که دولت معاصر سعودی سومین دولت در طی ۳ قرن متوالی در شبه جزیره عربستان است. این مناسبت همچنین این روایت سیاسی را که اولین دولت سعودی پس از انعقاد پیمانی بین محمدبن عبدالوهاب، موسس جنبش وهابی و محمد بن سعود در ۱۷۴۴ تشکیل شد رد میکند. با انتخاب سال ۱۷۲۷ به عنوان سال آغازین اولین دولت سعودی به جای سال ۱۷۴۴، روز تاسیس به دنبال جایگزین ساختن وهابیت در روایت سیاسی سعودی است.
برای بسیاری از متخصصان و تحلیلگران عربستان، زدودن روایت وهابی یک اقدام عمیق و رادیکال تلقی میشود. نگاه پذیرفته شده قبلی این بود که از ۱۷۴۴، دولت سعودی همواره به عنوان تنها محافظ و گسترش دهنده وهابیت برای خود مشروعیت قائل بوده و اینکه اقتدار سیاسی در عربستان سعودی بین خانواده سلطنتی آل سعودی و نخبگان مذهبی وهابی تقسیم شده است. بر اساس این نگاه، با کنار گذاشتن وهابیت، دولت سعودی یک منبع اصلی مشروعیت را از دست میدهد و به شرکت تاریخی خود با نظام مذهبی پایان میدهد.
اما نگاهی دقیقتر به نحوه تاسیس دولت معاصر سعودی نشان میدهد که این داستان که دولت سعودی با اتکا به وهابیت به خود مشروعیت بخشیده، گزارهای نادرست است. پادشاهی سعودی نه از طریق وهابیت بلکه با تکیه بر یک سنت هنجاری ترکیبی که شامل دو عنصر عربیت و سلفی گری بود مشروعیت یافته است.
اولین گام در فهم نحوه مشروعیت یافتن دولت معاصر سعودی در طی دوره تشکیل این است که به این نکته واقف باشیم که نخبگان حاکم آن دولت در آن دوران مردانی از آخرین نسل عربهای عثمانی بوده اند. این نسل به گفته ویلیام کلیولند، بین سالهای ۱۸۷۰ تا ۱۸۹۰ متولد شده بود و اعضای آن در دوران اواخر امپراطوری عثمانی آموزش دیده و صاحب مشاغل گوناگون شده و برای آینده برنامه ریزی کرده بودند.
با پایان جنگ جهانی اول، امپراطوری عثمانی از هم پاشید و بسیاری از اعضای این نسل نقشی محوری در تاسیس خاورمیانه پساعثمانی ایفا کردند. در مورد عربستان، این نسل نه تنها شامل بسیاری از مشاوران، بروکراتها و روشنفکران مصری، سوری و سایر ملل عرب بود که در تاسیس دولت سعودی ایفای نقش کردند، بلکه خود موسس رژیم یعنی عبدالعزیز آل سعود نیز از این نسل بود. عبدالعزیز در اولین مصاحبه خود با روزنامه الدستور چاپ بصره در سال ۱۹۱۳، خود را یک "عرب عثمانی" توصیف میکند که خود را متعهد به انجام هر کاری برای «صیانت از وطن عثمانی در شبه جزیره عربستان» میداند. وی این مصاحبه را برای توجیه بیرون راندن پادگانهای عثمانی از دو واحه استراتژیک در شرق عربستان یعنی الاحصی و القطیف و متقاعد کردن نخبگان حاکم عثمانی در بغداد و استانبول به اینکه اقدامات وی نباید به عنوان اقداماتی جدایی طلبانه قلمداد شود، انجام داد.
این تلقی از عبدالعزیز به عنوان عضوی از آخرین نسل عربهای عثمانی به نحو قابل توجهی با نگاههای آلترناتیو دیگر که در سالهای اخیر مورد استناد قرار گرفته و وی را رهبری وهابی یا یک عنصر امپراطوری بریتانیا توصیف میکند متفاوت است. آلترناتیو اول (رهبر وهابی) وی را از نسل و زمان خود جدا میسازد و عبدالعزیز را به یک گذشته افسانهای وهابی پیوند میزند که اغلب بدون در نظر گرفتن بستر زمانی خود مورد تفسیر و استناد قرار گرفته است. آلترناتیو دوم (عامل بریتانیا) عاملیت شخص عبدالعزیز را رد میکند و سه دهه پویایی سیاسی و رویدادهای تاریخی در شبه جزیره عربستان را که با ایجاد حکومت معاصر سعودی به اوج خود رسید، به یک طرح انگلیسی صرف تقلیل میدهد.
در اوایل قرن بیستم میلادی، واژه "سلفی گری" همچون امروز معادل واژه وهابی گری نبود. در آن دوران، این کلمه به یک جنبش اصلاحگری اسلامی اشاره داشت که به گفته هنری لائوزیر، «به دنبال آشتی دادن اسلام با ایده آلهای اجتماعی، سیاسی و روشنفکری عصر روشنگری بود.» این جنبش در اواخر قرن نوزدهم ظهور و بروز یافت و روشنفکران اصلی آن افرادی، چون جمال الدین افغانی، محمد عبدو و رشید رضا بودند. این جنبش انتقاداتی را بر آن دسته از رفتارها و اعتقادات مسلمانان که تناسبی با جهان مدرن نداشتند، مطرح میکرد.
بعد از جنگ جهانی اول، بسیاری از اعضای جنبش سلفی گری شروع به حمایت از پروژه سعودی کردند، زیرا آن را تنها امید باقی مانده برای یک ایجاد یک دولت مستقل عربی پس از تحمیل نظام قیمومیت بر بسیاری از سرزمینهای عرب پسا عثمانی میدانستند. به عنوان مثال، رشید رضا، اصلاحگرای شناخته شده اسلامی، مجله خود المنار را که در جهان اسلام به شدت صاحب نفوذ بود، به جبههای برای ترویج و مشروعیت بخشی به دولت جدید سعودی بر اساس اصول سلفی گری تبدیل کرد.
سایر سلفیها نیز تصمیم به مهاجرت برای ساخت دولت جدید سعودی گرفتند. یکی از آنها محمد بهجت البیتر، اصلاح طلب سوری بود که نقش برجستهای در امر آموزش در عربستان سعودی ایفا کرد. آنگونه که دیوید کومینز، مورخ غربی مینویسد، سلفیها همچنین نقش مهمی در تفسیر ایدئولوژی وهابی به عنوان بخشی از سلفی گری و جنبش ناسیونالیستی متعهد به پیشرفت در شبه جزیره عربستان ایفا کردند.
آنچه از همه این روایتهای تاریخی برداشت میشود این است که دولت سعودی به عنوان دولتی وهابی که ادامه و دنباله قرارداد خیالی بین خاندان آل سعود و یک خانواده مذهبی باشد، تاسیس نشد. این رژیم به عنوان یک پادشاهی عرب با تاکید جدی بر سلفیت مدرن تاسیس شد. فهم این مسئله از اهمیت روز تاسیس و گسست آن با روایت سیاسی وهابی نمیکاهد، اما توجه ما را به دو نکته جلب میکند: اول اینکه روایت وهابی از از ساخت قدرت توسط موسس عربستان سعودی معاصر مورد استناد قرار نگرفته است. دوم اینکه استفاده از روایت وهابی به عنوان ابزار مشروعیت بخشی یک پدیده جدید است که با به قدرت رسیدن ملک فیصل رواج یافت. تاسیس دولت سعودی نتیجه مستقیم تلاقی نیروهای تاریخی بود که رویکرد سعودی به سیاست و دولت سازی را تغییر داد.